Wanneer iemand overlijdt, moeten er veel beslissingen genomen worden. Sommige daarvan moeten zelfs binnen een bepaalde termijn zijn geregeld, anders kan er schade ontstaan of zijn alternatieven niet meer mogelijk.
In deze column wil ik u wijzen op slechts een paar punten. In de hoop dat ik voorkom dat u in valkuilen terechtkomt. Voordat iemand is overleden, kunt u rustig en rationeel de zaken overdenken. Na een overlijden is daar door de emoties vaak geen tijd of ruimte voor.
In gesprekken met cliënten zeg ik altijd dat ze eens in de paar jaar terug moeten komen. Of eerder als er in hun situatie iets wijzigt. Ik vat dat altijd samen met de term APK (van de jaarlijkse autokeuring). Een auto moet technisch in goede staat zijn. Hetzelfde geldt ook voor testamenten.
Onlangs vroeg een echtpaar mij om hun testament te bekijken. Zij wilden graag weten of dat goed genoeg was als één van hen opgenomen zou worden in een zorginstelling. Zij gaven mij documenten van 1987 en keken hoopvol. Volgens hem was er geregeld dat bij opname in een bejaardenhuis, het vermogen veilig was gesteld.
Helaas moest ik hen meedelen dat in de stukken verwezen werd naar de Wet op de bejaardenoorden. Omdat die eind jaren 90 van de vorige eeuw afgeschaft is, gold de bepaling uit hun testament niet meer. Een nieuw (overlijdens)testament is dus noodzakelijk en voor de goede orde ook een levenstestament. Daarmee kan voorkomen worden dat, zoals dat ook wel wordt genoemd, het eigen huis opgegeten moet worden.
Nadat iemand is overleden moet iedere erfgenaam op korte termijn een besluit nemen. Een erfenis kunt u namelijk zuiver aanvaarden, verwerpen of aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving, oftewel: beneficiair aanvaarden. Iedere optie heeft natuurlijk voor- en nadelen.
Heeft u eenmaal uw keuze gemaakt, dan kunt u u daarna niet meer bedenken. Eens gekozen, blijft gekozen.
Hierop is één uitzondering. Heeft u zuiver aanvaardt, dan kunt u eventueel nog beneficiair aanvaarden. Maar dan moet u de rechter wel ervan weten te overtuigen dat er sprake is van onbekende schulden. Dat is overigens geen gemakkelijke opgaaf.
Heeft u de erfenis al verworpen, dan kunt u nooit meer terugkomen op dat besluit. U bent geen erfgenaam en kunt het dus ook nooit meer worden. Uit een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam blijkt dat dat heel vervelend kan uitpakken.
Iemand had eerst verworpen en daarna alsnog beneficiair aanvaard, bij de griffie van dezelfde rechtbank. De rechters signaleerden dat, waardoor zij zich ambtshalve hierover konden uitspreken.
Waarom deze switch gemaakt werd, wordt niet duidelijk. Maar waarschijnlijk was er toch meer vermogen dan gedacht. Misschien lag er nog een winnend Staatslot of contant geld in een kast.
Heeft u recht op een erfenis, denk dan goed na vóór u uw keuze maakt. Met name bij twijfel over de omvang van de nalatenschap, kunt u misschien beter beneficiair aanvaarden, zodat u niet alle schepen achter u verbrandt. U zult wel alles netjes volgens de regels moeten afhandelen. Ziet u dat niet zitten, kies dan voor verwerping. Maar blijkt de nalatenschap groter dan gedacht, dan moet u op de blaren zitten.
Wat veel mensen zich niet realiseren is dat u vaak erfbelasting kunt besparen door ná het overlijden van een ouder te kiezen voor een rente. Althans als in het testament van de overleden ouder een zogeheten renteclausule is opgenomen. In nieuwe testamenten wordt zo'n clausule vaak opgenomen. De langstlevende kan dan in zijn of haar eentje besluiten of en welke percentage van toepassing zal zijn. Soms is opgenomen dat de langstlevende alleen samen met de kinderen mag kiezen.
Er zijn voor- en nadelen aan dit besluit, dus is het verstandig om dit met een deskundige te bespreken.
Maar wacht daar niet te lang mee, want de wetgever heeft maar een beperkte tijd gegeven aan de erfgenamen. Is er geen keuze uitgebracht binnen acht maanden na het overlijden, dan kan het zijn dat u meer erfbelasting moet betalen dan nodig. Dat klinkt redelijk lang, maar verkijk u er niet op.
Ik zeg altijd dat in de eerste maand na het overlijden het hoofd van de erfgenamen wel ergens anders naar staat. De uitvaart moet geregeld worden en allerhande instanties sturen uit zichzelf brieven of moeten aangeschreven worden. Als u dan een advies vraagt over deze kwestie, dan zal de adviseur ook nog werk moeten verzetten. Reken daar ook een maand voor en in plaats van acht maanden heeft u praktisch gezien maar een half jaar.
De Belastingdienst heeft een slogan "leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker ".
Ik wil dat laatste graag nog nuanceren omdat veel mensen door alle emoties rondom een sterven het zicht kwijtraken en met zaken geconfronteerd worden waar ze maar een paar keer in hun leven mee te maken krijgen.
Juist daarom is het van belang om geregeld met deskundigen te praten. Tijdens zo'n APK-gesprek kunt u het allemaal wat zakelijker houden, simpelweg omdat er nog niemand is overleden. Dus kunt u de informatie beter vasthouden en verwerken.
Ook na een sterfgeval is hulp zeer nuttig. Goede en tijdige besluiten, kunnen veel ellende en schade voorkomen.
Neem eens contact op met uw notaris of een Erfrechtspecialist.
Om erfbelasting te besparen schenken ouders vaak jaarlijks op papier aan hun kinderen. De gift is bijna altijd gelijk aan het voor dat kalenderjaar van schenkbelasting vrijgestelde bedrag. Onderlinge afspraken worden vastgelegd door de notaris om ervoor te zorgen dat er geen conflict ontstaat met de Belastinginspecteur.
De vrijstellingen en tarieven voor schenk- en erfbelasting worden jaarlijks veranderd. Er wordt dan een nieuw tarief bepaald op basis van een inflatiecorrectie. De hoogte van de belasting die u/uw nabestaande betaalt, is uiteindelijk afhankelijk van het te erven bedrag en de relatie tot de overledene.
Traditiegetrouw krijgen notarissen in december veel vragen over schenkingen. (Groot)ouders willen weten hoe ze hun (klein)kinderen belastingvrij geld kunnen geven. Ook ooms en tantes willen in sommige gevallen hun neven of nichten sponsoren.
Copyright © Erfrechtplanning | Website: Pencilblocks | Webdesign: Pencilpoint - creatief in vorm & inhoud
