Tips voor het afwikkelen van een erfenis

De erfenis als bron van langdurige familieruzies. Niemand wil het, toch komt het voor. Maar nodig is het absoluut niet. En nog prettiger om te weten: uzelf en uw nabestaanden kunnen veel doen om de harmonie te bewaren. Vijf tips.

Hoe duidelijker en concreter uw wensen op papier staan, hoe minder ruimte er is voor discussie of meningsverschillen. Als u heel concreet hebt vastgelegd wat iedereen precies erft – of waarom iemand is uitgesloten – is daarover geen twijfel mogelijk.

Bespreek bovendien bij voorkeur vooraf met uw nabestaanden (partner, kinderen, executeur, vertrouwenspersoon en/of gevolmachtigde in uw levenstestament) de taakverdeling en leg ook die vast. Vraag de executeur die u op het oog heeft of diegene deze taak op zich wil nemen en neem die persoon, als die toegezegd heeft, als executeur op in uw testament.

Houd uw testament up-to-date

Verandert er iets belangrijks in uw persoonlijke situatie - denk bijvoorbeeld aan een scheiding; een zaak beginnen of juist beëindigen; een wijziging in het vermogen; een nieuwe partner; een samengesteld gezin – neem dan ook uw testament onder de loep of laat dit doen. Met andere woorden: houd uw testament up-to-date want een verouderd testament kan zomaar een bron van problemen worden.

Bespreek alles wat ertoe doet

Een op de drie mensen wil niet praten over zaken rondom het eigen of andermans overlijden. Hebt u die schroom ook, probeer hem dan toch te overwinnen door voor ogen te houden hoe belangrijk het is om misverstanden of zelfs familieruzies te voorkomen.

Praat met uw kind(eren) en/ of andere nabestaanden over wat er moet gebeuren als u er niet meer bent en waarom u het zus en zo wilt. Dit schept duidelijkheid en geeft u de mogelijkheid uw keuzes toe te lichten. Vertel waar belangrijke papieren liggen en zorg dat ook uw digitale erfenis kan worden afgewikkeld.

Praat over de mogelijkheden om op erfbelasting te besparen middels een goede financiële planning. Bespreek uw wensen voor uw uitvaart en alle andere onderwerpen die u belangrijk vindt.

Tips voor de nabestaanden:

Niet met z’n allen naar de notaris 

Beperk het aantal mensen dat het openen van het testament bij de notaris bijwoont. Als de belangrijkste nabestaanden daar aanwezig zijn, is dat voldoende. Beperk het gezelschap tot de partner en/of de kinderen of - bij een alleenstaande - enkele familieleden en/of vrienden en/of – als die er is - de executeur.

Het idee achter deze tip is dat ‘in klein comité’ alle aanwezigen de kans krijgen vragen te stellen of verduidelijking van bepaalde punten te vragen. De overige nabestaanden – als die er zijn – worden later geïnformeerd; hetzij door (een van) de erfgenamen, hetzij door de executeur.

Toon begrip en blijf in gesprek

Een overlijden maakt veel emoties los én er moet van alles worden geregeld. Iedereen verwerkt alle gebeurtenissen en gevolgen op zijn/haar eigen manier. Dat kan gemakkelijk leiden tot wrijvingen. Merkt u - of hebt u alleen maar het gevoel - dat er zoiets speelt, vraag er dan naar en praat erover.

Soms kan een enkel verkeerd gevallen woord leiden tot een uitbarsting of aanvaring. Neem dat niet persoonlijk, toon begrip en probeer te achterhalen wat er bij de ander speelt.

Laat vooral blijken dat u de relatie goed wilt houden. Neem desnoods een time out als een situatie dreigt te escaleren. Geef iedereen tijd en ruimte en probeer onderlinge spanning te voorkomen door zo nodig even afstand te nemen en uiteindelijk te blijven praten.

Komt u er desondanks niet uit, roep dan de hulp in van een professional zoals een mediator. Ook dat kan helpen voorkomen  dat erfgenamen in een uitzichtloze situatie belanden en conflicten moeten worden uitgevochten in de rechtbank.